Oдржана прес конференција за претставата „MY NAME IS GORAN STEFANOVSKI“ – НУ Драмски театар Скопје

„MY NAME IS GORAN STEFANOVSKI“

         

Режија: Бранислав Миќуновиќ

Авторска адаптација: Бранислава Илиќ

Сценограф: Александар Дениќ

Костимограф: Роза Трајческа Ристовска

Авторска музика: Влатко Стефановски

Музички соработник: Давор Јордановски

Асистент на режија: Кристијан Атанасов

Улоги:

БИЉАНА ДРАГИЌЕВИЌ – ПРОЈКОВСКА

ЈЕЛЕНА ЖУГИЌ

СОФИЈА КУНОВСКА

СОЊА СТАМБОЛЏИОСКА

АНА ДИМИТРОВА

МЕТО ЈОВАНОВСКИ

ДРАГАН СПАСОВ ДАЦ

ИГОР АНГЕЛОВ

ЗЛАТКО МИТРЕСКИ

СТЕФАН ВУЈИСИЌ

ДАМЈАН ЦВЕТАНОВСКИ

САША ДИМИТРИЕВСКА

Инспициент: Жарко Намичев

Суфлер: Жаклина Цветковска

 

Почеток на проби: 2.2.2022

Премиера: 31.3.2022, 1 и 2.4.2022

Идентитетот е приказна. Нарација. Не е нешто фиксирано, никаде. Тоа е приказна што некој ни ја измислил, ни ја понудил, или што сме ја прифатиле. На пример, на младите им се раскажуваат приказни за тоа кои сме. Кога бев дете од прво одделение во основно училиште, ми раскажуваа дека вреди да се биде граничар во одбрана на татковината. Првото книжуле што во Англија го читаше ќерка ми од седум години, беше за деца кои со кучето се изгубиле во подземната железница.  Значи, ние немаме никакви фиксирани идентитетски матрици. Нив ни ги нудат семејството, соседите, пријателите, телевизијата, бабата, политичарот, свештеникот… Сите нудат матрици, скици за приказни за тоа кои сме и што сме, а потоа, кога ќе не’ стигне пубертет, решаваме на која од тие приказни ќе се закачиме. Тоа се случува некаде меѓу 16 и 18 година. Тогаш се закачуваме на приказната што ни одговара и животот ни минува без да се откачиме од таа слика. Една работа е очигледна – идентитетите не се  фиксни и може да се апдејтираат. Потребата од етногенеза, барањето цврсти нацрти на нашите идентитети е глупаво и непродуктивно. Тоа не значи, се разбира, дека таквите приказни се непотребни, дека идентитетот треба да биде хаос и лудило; не, треба да се направат прецизни избори, да се избере меѓу милион приказни што ни се нудат. Работата врз себе треба да е секојдневна, треба секојдневно да се работи на сопствената приказна… Јас сум татко на две деца и задачите што секојдневно ги имам во врска со тоа мора постојано да се апдејтуваат, бидејќи моите задачи на родител на деца од две години се потполно поинакви од овие што ги имам сега, кога имааат 25 години. Секојдневно мора да работам на идентитетот на татко. Секојдневно имам и идентитет на сопруг на мојата сопруга, писател кој се обидува да напише драма и професор кој се обидува нешто некого да научи. Значи, идентитетот не е зацртан, туку се освојува од ден на ден. Впрочем, исто како и слободата.

(Časopis SCENA, Sterijino pozorje, Novi Sad: 2005)

 

На 54. Стериино позорје, Горан Стефановски ја доби наградата за животно дело. Во интервјуто кое по тој повод со него го направи Снежана Милетиќ за часописот Сцена, Стефановски, меѓу другото, ќе каже: „Идентитетот не е зацртан, туку се освојува од ден на ден. Исто како и слободата.“

Оваа мисла беше мојата појдовна точка при изборот на драми и сцени во кои оваа потрага на авторот но и на луѓето од овие простори генерално, е видлива. Така, преку монтажа на сцени од седум драми на Горан (Црна дупка, Лонг плеј, Сараево, Казабалкан, Хотел Европа, Euroalian и Одисеј) настана авторската адаптација My Name Is Goran Stefanovski. Избраните драми се напишани во период од 1987 до 2012 година, во еден турбулентен историски период на балканскиот и европски простор, за време на кој, особено на овој некогаш заеднички, југословенски простор, преиспитувањето на идентитетот и слободата беше императив. Другата причина беше мојата одлука да изберам драми што не се поставени во Драмски театар. Неизмерно му благодарам на семејството Стефановски што имаше доверба и разбирање за овој драматуршки потфат; на режисерот Бранислав Миќуновиќ кој ме покани во оваа приказна и кој побара да работиме компилација од сцени од неколку драми; и на Драмски театар, за трпенито, поддршката и можноста оваа сложена драмска структура за стане и сценски заокружена.

Зададеното тематско преиспитување на односите на идентитетот и домот, благодарение на режисерскиот концепт и препознатливиот естетски ракопис на режисерот Миќуновиќ, во сценска смисла станува потрага по идентитетот на поединецот распнат меѓу желбата за остварување лична слобода и потребата за имање сигурен простор. Претставата My Name Is Goran Stefanovski го поставува прашањето на релевантноста и актуелноста на оваа современа човекова дилема во свет во кој се’ е на продажба и во време во кое интересите и моќта се поважни општествени категории од поединечното право на слобода и сигурност.

Во изминативе години, особено во периодов на пандемија, се отворија многу прашања на кои Горан, да беше жив, сигурно ќе одговореше лично, ќе заземеше став и ќе напишеше нова драма. Оваа претстава не може да го надокнади отсуството на еден од најзначајните драмски писатели и драматурзи од овој наш простор, но може да ни укаже дека она што ни се случува и како живееме денес, веќе е запишано во неговиот опус.

Никогаш до сега не сум работела претстава која во себе носи толку голем набој на почитување, љубов и грижа кон еден човек и неговото дело. Неговото присуство во Драмски театар, во сеќавањата и приказните на актерите кои играле во неговите претстави е толку големо, што речиси да можам да го чујам од големиот портрет во холот на Драмски театар, како, шегувајќи се со сопствената смрт, шеретски (со одредена доза на иронија) ни вели: „Одредена доза на отсуство е многу важна за присуство“.

Бранислава Илиќ, драматург и драмски писател

Претставата My Name IS Goran Stefanovski се роди од мојата посветеност кон Горановото дело и од сеќавањето на нашето пријателство. Таа е моја исповед пред пријателот, мој сценски одговор на неговите драмски теми. Моја посвета на неговиот опус кој, низ неколку негови драми, сакав да го преставам пред современата театарска јавност и уште еднаш да потсетам на тоа дека неговите катарзични теми се се’ поактуелни. Драматично поактуелни.

Преку чистењето на просторот на претставата од излишни илустрации и тргнувајќи од потребата да не се загубат неговите зборови за нашите национални, индивидуални и колективни страдања, сакав гледачите да излезат од претставата со длабоки емоции што ќе ги задржат во долго сеќавање.

Местото за Горановата и моја средба е предодредено – Драмски театар Скопје.

Им благодарам на Драмски и на Катерина Коцевска на поканата и довербата. Ова, освен што е омаж за Горан, е и мој омаж за славата на Драмски театар.

Искрено им благодарам на Бранислава, Александар, Влатко и Роза, на актерите и техниката на оваа претстава што ја поддржаа мојата намера Горановите зборови во оваа претстава, да и’ ги изговориме на публиката на близок, непосреден и директен начин.

 

Проф. Бранислав Миќуновиќ